Początki pracy laboratoryjnej bywają ekscytujące, ale też pełne drobnych pułapek. Wchodzisz w świat odczynników, protokołów, precyzyjnych pomiarów – wszystko wydaje się ważne, a jednocześnie łatwo coś przeoczyć. Wiele błędów wynika nie ze złej woli, ale z braku doświadczenia. Oto kilka typowych sytuacji, które zna każdy laborant z dłuższym stażem.
- Niepodpisywanie probówek
Wydaje się, że pamiętasz, co jest w której – ale wystarczy chwila nieuwagi i wszystko się miesza. Każda próbka powinna być podpisana od razu po przygotowaniu, zanim przejdziesz dalej. Lepiej stracić 10 sekund niż cały dzień pracy. Niestety, wystarczy chwila nieuwagi – ktoś cię zagada, zadzwoni telefon – i próbka a staje się nie do zidentyfikowania. A potem trzeba wszystko zaczynać od nowa.
- Pipetowanie „ z pamięci ”
Często zdarza się, że protokół jest wykonywany tyle razy, że zna się go „na pamięć”. To prosta droga do błędów. Każde odchylenie od właściwej objętości lub kolejności reagentów może zrujnować wynik. Zawsze sprawdzaj instrukcję, nawet jeśli masz pewność.
- Zaniedbywanie czyszczenia sprzętu oraz brak środków ochrony osobistej
Czyszczenie sprzętu po skończonej pracy jest bardzo ważne. . Zlewki z osadami, lepkie pipety, fiolki po „czymś” – to codzienność, jeśli odkładasz porządki na później. A potem ktoś (może nawet ty sam) potrzebuje sprzętu i odkrywa, że nic nie jest gotowe do użytku. Sprzęt laboratoryjny powinien być czyszczony natychmiast po użyciu, nie „później”. W pracy laboratoryjnej niekiedy dochodzi do zaniedbania zasad bezpieczeństwa, w tym niestosowania środków ochrony osobistej. Praca bez odpowiedniego wyposażenia, takiego jak okulary ochronne, fartuch, rękawice czy maseczka, zwiększa ryzyko narażenia na działanie niebezpiecznych substancji chemicznych oraz czynników biologicznych, co może skutkować poważnymi zagrożeniami dla zdrowia.
- Złe przechowywanie próbek
Zdarza się przechowywać próbki niezgodnie z zaleceniami. Z pozoru wszystko wygląda dobrze – próbka stoi w lodówce, nic się nie wylało, etykieta się trzyma. Ale w środku już zachodzą zmiany, które wpłyną na wynik analizy. Przechowywanie materiału biologicznego czy chemicznego zawsze wymaga konkretnych warunków – temperatura, czas, światło – to nie są rzeczy, które można zignorować. Niewłaściwe przechowywanie prowadzi do rozkładu substancji, denaturacji białek czy utleniania.
- Brak dokumentacji
Prowadzenie dziennika laboratoryjnego to jeden z najważniejszych elementów pracy w laboratorium, niezależnie od tego, czy pracujesz w badaniach naukowych, analizie chemicznej, diagnostyce medycznej czy przemyśle. Poniżej wyjaśniam dlaczego dziennik labowy to nie tylko formalność, ale twoje główne narzędzie pracy, zabezpieczenie i dokumentacja historii eksperymentów. Nie zapiszesz – nie istnieje. Nawet jeśli dobrze wykonałeś analizę, brak notatek oznacza, że nie można tego zweryfikować ani powtórzyć. Zapisuj wszystko: masy, objętości, czasy, warunki. Twój zeszyt to twoje zabezpieczenie.
Stawiając na dokładność i regularne sprawdzanie swojej pracy, znacznie zmniejszamy ryzyko popełnienia błędów. To właśnie dbałość o detale i systematyczność sprawiają, że praca w laboratorium przebiega sprawnie i bez niespodzianek. Dzięki temu nie tylko oszczędzamy czas, ale też mamy pewność, że wyniki są wiarygodne, a my sami czujemy się pewniej i bezpieczniej.
